Xhosa thuộc nhánh cực nam của Nhóm ngôn ngữ Nguni, vốn cũng bao gồm tiếng Swati, tiếng Bắc Ndebele[1] và tiếng Zulu. Có một số từ có thể hiểu lẫn nhau giữa cá ngôn ngữ Nguni, tất cả chúng đều có cung nhiều đặc điểm về ngôn ngữ học. Nhóm ngôn ngữ Nguniare là một phần của nhóm ngôn ngữ Bantu lớn hơn, và như vậy tiếng Xhosa có quan hệ với hầu hết các ngôn ngữ trên khắp châu Phi Africa.[2]

Tiếng Xhosa là ngôn ngữ châu Phi được phân bổ rộng rãi nhất tại Nam Phi, trong khi tiếng Zulu là ngôn ngữ được sử dụng nhiều nhất.[2] Tiếng Xhosa là ngôn ngữ châu Phi được sử dụng tại nhà nhiều thứ hai tại Nam Phi. Năm 2003, phần lớn người nói tiếng Xhosa, xấp xỉ 5,3 triệu người, sống tại tỉnh Đông Cape, sau đó là tỉnh Tây Cape (xấp xỉ 2 million), Gauteng (671.045), Free State (246.192), KwaZulu-Natal (219.826), tỉnh Tây Bắc (214.461), Mpumalanga (46.553), Bắc Cape (51.228), và Limpopo (14.225).[3] Một thiểu số người nói tiếng Xhosa (18.000) cũng hiện diện tại Quthing, Lesotho.[4]